هیچ چیز برای والدین ناراحت‌کننده‌تر از شنیدن صدای سرفه بچه‌ها هنگام شب نیست. این مشکل معمولا پدر و مادرها را نگران می‌کند؛ طوری که حاضرند هر کاری انجام دهند تا هرچه زودتر سلامت کوچولویشان را ببینند.
مجله سیب سبز: هیچ چیز برای والدین ناراحت‌کننده‌تر از شنیدن صدای سرفه بچه‌ها هنگام شب نیست. این مشکل معمولا پدر و مادرها را نگران می‌کند؛ طوری که حاضرند هر کاری انجام دهند تا هرچه زودتر سلامت کوچولویشان را ببینند اما در واقع سرفه رفلاکس طبیعی بدن است که به دلیل تحریک مژه‌های برونش و دستگاه تنفس، تحریک و توسط اعصاب مرکزی و تحریک دیافراگم ایجاد میشود. توسط سرفه، مقدار زیادی ترشحات خارج میشود تا راه هوایی باز شده و تنفس راحت‌تر انجام شود. سرفه بر اثر مکانیسم تحریک گاهی خفیف و گاهی شدید است اما علت سرفه هرچه باشد راه‌های درمانی خاصی برای آن وجود دارد که والدین باید به آن توجه کنند. از زبان دکتر اکبر کوشانفر، متخصص کودکان و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به تشریح علل گوناگون سرفه در کودکان و راه‌های درمان آن را می‌خوانید.
سرفه خروسکی
فرزندتان با گرفتگی بینی به خواب می‌رود اما فقط چند ساعت می‌تواند بخوابد چون ناگهان با صدای سرفه‌ای شبیه خروس از خواب بیدار میشود.
علت چیست: خروسک. این سرفه‌ها معمولا به دلیل التهاب و تورم در قسمت پایین راه تنفسی، حلق، نای و حنجره و معمولا بین کودکان 6 ماه تا 3 سال اتفاق می‌افتد زیرا این کودکان مسیرهای تنفسی باریک‌تری دارند. این مشکل معمولا دلیل ویروسی دارد. این سرفه‌ها معمولا طی روز بهتر میشود اما شب‌ها دوباره برمی‌گردد. در این حالت خشونت در صدای کودک به وضوح مشخص است. خروسک می‌تواند والدین را نگران کند اما در بیشتر مواقع می‌توان علائم آن را برطرف کرد.
به راهکارهای شماره 1، 2، 4، 5، 7، 8 و13 مراجعه کنید.
سرفه خشک شبانه
کوچولوی شما در طول زمستان مدام سرفه خشک می‌کند و این مشکل شب‌ها تشدید میشود.
علت چیست: آسم و سرماخوردگی. در آسم راه‌های هوایی تنگ شده و ریه ملتهب میشود که همین، ترشح اضافه ایجاد می‌کند. اگرچه بیشتر والدین فکر می‌کنند که خس‌خس سینه علامت اولیه آسم است اما سرفه‌های خشک شبانه اغلب بارزترین علامت کودک است. از علائم دیگر می‌توان به سرفه همراه با ورزش، آلرژی، سرماخوردگی یا هوای سرد اشاره کرد. سرفه آسمی زمانی باید مدنظر قرار گیرد که سرفه پایدار (مزمن) به وسیله سرما یا فعالیت تشدید شده یا در شب‌ها بدتر شود.
به راهکارهای شماره 1، 2، 3، 6، 7، 8، 9 و12 مراجعه کنید.
سرفه همراه با خس‌خس
کودک شما چند روزی است سرما خورده و حالا سرفه‌اش صدادار است. به نظر می‌رسد سریع نفس می‌کشد و تحریک‌پذیر شده است.
علت چیست: برونشیت. برونشیت اصطلاحی است که به التهاب لوله‌های نایژه‌ای اطلاق میشود. زمانی که این معابر تحریک می‌شوند موکوس ترشح می‌کنند که باعث ایجاد سرفه میشود تا معابر هوایی پاک شود. در عفونت برونش، کودک وقتی آب دهانش را قورت می‌دهد با ترشحات همراه است و تنفس برایش سخت است. گاهی اوقات علت بیماری میکروب‌ها هستند که معمولا با تب و سرفه شدید همراه است. در کودکان کمتر از 4 سال می‌توان انتظار گوش درد هم داشت و در افراد 4 سال به بالا سینوزیت ایجاد میشود که تبدیل به سینوزیت برونشی میشود.
به راهکارهای شماره 1، 2، 7، 8 و 9 مراجعه کنید.
سرفه قطاری
فرزند شما یک هفته است سرما خورده و گاهی اوقات بیش از 20 ثانیه پیاپی سرفه می‌کند و همین باعث ایجاد مشکل در تنفس او میشود.
علت چیست: سیاه سرفه. علت این بیماری نوعی باکتری است که با حمله به راه‌های تنفسی در راه‌های هوایی ایجاد التهاب شدید می‌کند. معمولا به دنبال یک حمله شدید سرفه (که حتی می‌تواند یک دقیقه طول بکشد) کودک یک دم صدادار انجام می‌دهد که به اصطلاح به آن Whoop می‌گویند که به دلیل ورود هوا به داخل حنجره متورم ایجاد میشود. در این بیماری، علائم سرماخوردگی مانند تب، آبریزش بینی و درد مشاهده میشود
.
به راهکارهای شماره 1، 3، 7، 8، 10 و11 مراجعه کنید.
سرفه‌های خلط‌دار
وقتی فرزندتان سرفه می‌کند، همراه با خلط است. علاوه بر این، آبریزش بینی، گلودرد، اشک ریزش و بی‌اشتهایی هم کودک را آزار می‌دهد.
علت چیست: سرماخوردگی، سینوزیت و التهاب ریه. کودکان مبتلا به سرماخوردگی یا التهاب ریه معمولا سرفه می‌کنند که می‌تواند در بدترین شرایط یک تا 2 هفته طول بکشد. از آنجایی که کودکان سیستم ایمنی ضعیفی دارند در اثر تماس با ویروس‌ها مدام بیمار می‌شوند و گاهی برخی خانواده‌ها می‌گویند فرزندشان در سال 3 تا 4 بار دچار سرماخوردگی میشود. از آنجا که بیشتر سرفه‌های کودکان خلط‌دار است، نباید آنها را سرکوب کرد زیرا باقی ماندن ترشحات ممکن است انسداد مجاری هوایی را در پی داشته باشد.
به راهکارهای شماره 1، 7، 8، 9، 10، 12 و13 مراجعه کنید.
سرفه مزمن
کوچولوی شما بیشتر از 10 روز است که سرماخورده اما سرفه‌هایش بهبود پیدا نمی‌کند.
علت چیست: سرفه‌های ناشی از سرماخوردگی می‌تواند یک هفته طول بکشد؛ به خصوص اگر کودک سرماخوردگی قبلی نداشته باشد. آسم، آلرژی یا عفونت‌های مزمن در سینوس‌ها یا مسیر تنفسی می‌توانند باعث سرفه‌های مزمن شوند.
به راهکارهای شماره 1، 2، 6، 7، 8، 9، 12، 13 و 15 مراجعه کنید.
سرفه همراه با استفراغ
فرزندتان آنقدر سرفه می‌کند که درنهایت به استفراغ منجر میشود.
علت چیست: سرماخوردگی یا آسم. سرفه زیاد کودکان باعث تحریک حلق میشود و بازتاب آن استفراغ است. خلط بیش از حد در معده باعث تحریک و حالت تهوع میشود که بیشتر در شب اتفاق می‌افتد و معمولا این دلیل نگران‌کننده نیست مگر اینکه استفراغ متوقف نشود.
به راهکارهای شماره 1، 2، 4، 6، 7، 8 و13 مراجعه کنید.
سرفه به همراه تب
فرزندتان چند روزی است که علائم سرماخوردگی دارد اما همچنان تب دارد و سرفه می‌کند.
علت چیست: سرماخوردگی معمولی، آنفلوآنزا. سرفه کودک به همراه تب و آبریزش بینی احتمالا سرماخوردگی معمولی است، اما سرفه به همراه تب 39 درجه سانتی‌گراد یا بالاتر گاهی اوقات سینه پهلو است، به ویژه هنگامی که تنفس تند و ضعیف باشد.
به راهکارهای شماره 1، 3، 4، 7، 8، 13 و14 مراجعه کنید.
راهکار شماره 1
مراجعه به پزشک
در تمام موارد سرفه باید علت آن مشخص شود، بنابراین مراجعه به پزشک اولین و مهم‌ترین راهکار است. برخی والدین بدون هیچ اطلاع و آگاهی‌ای اقدام به خوددرمانی برای کودکان‌شان می‌کنند که این بزرگ‌ترین اشتباه است زیرا حتی مصرف استامینوفن هم نباید بدون تجویز پزشک و بدون توجه به وزن و سن کودک باشد. حتی قاشق و پیمانه‌ای که با آن به کودک دارو داده میشود بسیار اهمیت دارد. بنابراین قبل از هر اقدامی بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
راهکار شماره 2
استفاده از بخور گرم
در سرفه خشک باید از بخور آب گرم به مدت 5/1 تا 2 ساعت در یک آپارتمان 100 متری استفاده کرد زیرا هوای خشک ممکن است ایجاد سرفه کند. اگر بیشتر از این زمان از بخور استفاده شود باعث به وجود آمدن مایت‌ها میشود و خود ایجاد حساسیت می‌کند. شاید برای بخور از حوله استفاده کنید اما نباید آن را مستقیم روی پوست کودک قرار دهید. استفاده از بخور فواید زیادی دارد و موجب رفع گرفتگی بینی، مرطوب شدن مجاری تنفسی و بهبود سرفه‌های خشک و همچنین تسهیل خروج خلط میشود. اگر دستگاه بخور ندارید، میتوانید یک ظرف آب را روی شعله بگذارید تا به جوش آید.
راهکار شماره 3
استامینوفن
به نوزاد زیر 3 ماه بدون اجازه پزشک استامینوفن ندهید. مقدار مصرف مناسب کودک بر اساس وزن او تجویز میشود نه سنش. مصرف استامینوفن در کودکان بالای ۲ ماه ایمن است اما مقدار مصرف باید توسط پزشک تعیین شود، زیرا اثرات زیانبخشی را به همراه دارد. در سرفه خشک و سرفه همراه با تب، معمولا با تجویز پزشک استامینوفن یا ایبوپروفن تجویز میشود.
راهکار شماره 4
خوردن عسل
یکی از مواد غذایی که ارزش غذایی بسیار بالایی دارد، عسل است. این ماده مفید در کودکان یک سال به بالا راهکاری خوب برای تسکین سرفه است. می‌توان یک قاشق مرباخوری عسل را در نصف لیوان شیر حل کرد و روزی 2 بار آن را مصرف کرد. یکی دیگر از راه‌های مصرف عسل، حل کردن آن در چای و لیمو ترش است. تحقیقات متعدد نشان داده است این ماده غذایی با ارزش غذایی بالایی که دارد می‌تواند در تسکین سرفه و بازگرداندن انرژی از دست رفته کودک موثر باشد. این ماده غذایی پرارزش سبب ضدعفونی شدن راه‌های تنفسی میشود. پس از بهبود هم می‌توان شیرعسل را در برنامه غذایی کودک قرار داد.
راهکار شماره 5
حمام گرم
بهتر است کودکتان را برای 15 تا 20 دقیقه در حمام مرطوب نگه دارید و آب گرم را باز کنید (دقت کنید ممکن است هوای گرم به‌رغم رطوبت زیاد، حال او را بدتر کند) یا او را به فضای بیرون از خانه ببرید. کافی است لباس گرم و کلاه به او بپوشانید. آنچه کودک شما نیاز دارد تنفس هوای سرد و مرطوب است. بهتر است او را به صورت قائم یا ایستاده نگه دارید، چون این حالت به آسان شدن تنفس‌اش کمک می‌کند.